Tóm tắt điều hành
Lighter, một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) mới chuyên về hợp đồng tương lai vĩnh cửu, đã chính thức ra mắt mainnet công khai sau khoảng tám tháng thử nghiệm riêng tư. Nền tảng này tự phân biệt bằng cách sử dụng kiến trúc rollup không kiến thức (ZK) tùy chỉnh được thiết kế cho các hợp đồng vĩnh cửu được quyết toán bằng Ethereum, nhằm mục đích cung cấp một môi trường giao dịch hiệu suất cao với bảo mật phi tập trung. Việc ra mắt này diễn ra khi thị trường DEX vĩnh cửu rộng lớn hơn đang trải qua sự tăng trưởng đáng kể, với khối lượng giao dịch hàng tháng vượt quá 1 nghìn tỷ đô la vào tháng 9.
Chi tiết sự kiện
Vào ngày 2 tháng 10, Lighter đã công bố sự có sẵn công khai của mainnet của mình. Nền tảng này hoạt động như một zk-rollup chuyên biệt, xác minh việc khớp lệnh và thanh lý bằng cách sử dụng các mạch không kiến thức, với việc quyết toán cuối cùng diễn ra trên blockchain Ethereum. Quỹ của người dùng được lưu ký bởi các hợp đồng thông minh Ethereum, cũng theo dõi root trạng thái chuẩn. Việc tiến triển trạng thái yêu cầu xác minh bằng chứng trên L1 (Lớp 1), đảm bảo bảo mật. Trong trường hợp trình sắp xếp bị đình trệ hoặc kiểm duyệt, người dùng có thể khởi tạo các hoạt động ưu tiên trên chuỗi hoặc sử dụng "Chế độ Sa mạc" khẩn cấp để thoát, chế độ này dựa vào dữ liệu Ethereum. Nền tảng không thu phí giao dịch đối với người dùng bán lẻ truy cập giao diện người dùng nhưng áp dụng phí cho các luồng API và giao dịch tần số cao (HFT). Đồng thời với việc ra mắt mainnet, Lighter đã khởi động Mùa 2 của chương trình điểm thưởng, dự kiến kết thúc vào cuối năm 2025 và được coi là tiền thân của việc ra mắt token. Lượng sử dụng bản beta riêng tư cho Lighter đạt khoảng 188.000 tài khoản duy nhất và 50.000 người dùng hoạt động hàng ngày.
Cơ chế tài chính
Mô hình tài chính của Lighter được xây dựng xung quanh kiến trúc zk-rollup của nó, cho phép khớp lệnh và thanh lý có thể xác minh được đồng thời neo quyết toán vào Ethereum. Thiết kế này nhằm mục đích đạt được "hiệu suất theo kiểu tập trung" với độ trễ dưới 5ms cho việc khớp lệnh, kết hợp với bảo mật và tính minh bạch của quyết toán phi tập trung. Việc không thu phí giao dịch đối với người dùng bán lẻ thể hiện một mô hình doanh thu khác biệt; thay vào đó, giao thức tạo ra doanh thu từ các công ty API và giao dịch tần số cao (HFT). Ước tính cho thấy với khoảng 15% khối lượng của nó đến từ HFT, Lighter có thể tạo ra doanh thu hàng tháng đáng kể từ các khoản phí API cao cấp này. Việc sử dụng hợp đồng thông minh Ethereum để lưu ký quỹ và xác minh trạng thái đảm bảo một xương sống tài chính mạnh mẽ, cung cấp tính minh bạch và bảo mật cho tài sản của người dùng. Chức năng "Chế độ Sa mạc" đóng vai trò là một cơ chế thoát khẩn cấp quan trọng, cho phép người dùng xây dựng lại trạng thái tài khoản bằng cách sử dụng các khối dữ liệu được đăng lên Ethereum và tạo bằng chứng sở hữu nếu trình sắp xếp tập trung gặp sự cố.
Chiến lược kinh doanh & Định vị thị trường
Chiến lược của Lighter tập trung vào việc giành thị phần trong lĩnh vực sàn giao dịch vĩnh cửu phi tập trung (perp DEX) đang mở rộng nhanh chóng bằng cách cung cấp một mô hình lai kết hợp tốc độ và hiệu quả theo truyền thống liên quan đến các sàn giao dịch tập trung (CEX) với quyết toán không cần tin cậy của Ethereum. Cấu trúc không phí của nó dành cho các nhà giao dịch bán lẻ là một yếu tố khác biệt hóa chính, được thiết kế để thu hút một lượng lớn người dùng, trong khi các tính năng cấp tổ chức và phí API phục vụ các nhà giao dịch chuyên nghiệp và các công ty HFT. Việc nền tảng được hỗ trợ bởi các công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng, bao gồm Founders Fund, Dragonfly, Haun Ventures, a16z và Lightspeed Venture Partners, báo hiệu niềm tin đáng kể của tổ chức và cung cấp các nguồn lực đáng kể cho phát triển và tiếp thị. Chương trình điểm thưởng của Lighter, kéo dài đến cuối năm 2025, được sử dụng một cách chiến lược để khuyến khích hoạt động của người dùng và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng, tương tự như các chiến lược phân phối token được quan sát thấy trong các DEX thành công khác như dYdX và Hyperliquid. Những nỗ lực của dự án nhằm hạn chế giao dịch rửa và hoạt động Sybil phản ánh ý định nuôi dưỡng một môi trường giao dịch chân thực và bền vững, giải quyết những lo ngại chung trong các thị trường dựa trên canh tác airdrop. Việc nhấn mạnh vào khả năng kết hợp DeFi hoàn chỉnh, cho phép sử dụng các tài sản được bọc trong các giao thức DeFi Ethereum khác, tiếp tục nâng cao sức hấp dẫn thị trường của nó so với các đối thủ cạnh tranh.
Tác động thị trường rộng lớn hơn
Việc ra mắt Lighter làm tăng cường cạnh tranh trong thị trường vĩnh cửu DeFi, đặc biệt đối với các giải pháp tập trung vào Ethereum. Sự kết hợp giữa hiệu suất tập trung và quyết toán phi tập trung thông qua zk-rollup của nó có thể thiết lập một tiêu chuẩn mới cho bảo mật, công bằng và hiệu quả, thu hút những người dùng ưu tiên các thuộc tính này. Sự hỗ trợ đáng kể của vốn đầu tư mạo hiểm và việc triển khai chiến lược chương trình điểm thưởng, được dự đoán rộng rãi sẽ dẫn đến việc ra mắt token, định vị Lighter cho thanh khoản ban đầu và việc áp dụng người dùng tiềm năng đáng kể. Điều này có thể đặt ra thách thức cho các nhà lãnh đạo thị trường hiện có như Hyperliquid. Các lựa chọn kiến trúc của dự án, chẳng hạn như neo tính cuối cùng vào Ethereum và cung cấp các đảm bảo thoát mạnh mẽ thông qua các tính năng như "Chế độ Sa mạc", có thể ảnh hưởng đến các quyết định phân bổ vốn từ các nhà đầu tư ưu tiên tính công bằng và khả năng phục hồi có thể chứng minh được. Thành công của Lighter cũng có thể đóng vai trò là một nghiên cứu điển hình cho các xu hướng áp dụng của doanh nghiệp trong Web3, chứng minh cách các kỹ thuật mật mã tiên tiến có thể thu hẹp khoảng cách hiệu suất giữa tài chính truyền thống và các ứng dụng phi tập trung. Việc tập trung vào việc khớp lệnh và thanh lý có thể xác minh được bằng cách sử dụng bằng chứng ZK có thể góp phần vào niềm tin rộng rãi hơn của nhà đầu tư vào tính toàn vẹn của các hệ thống tài chính phi tập trung. Thị trường tổng thể cho các DEX vĩnh cửu đã chứng kiến một sự gia tăng đáng kể, với khối lượng giao dịch hàng tháng vượt quá 1 nghìn tỷ đô la lần đầu tiên vào tháng 9, cho thấy nhu cầu ngày càng tăng mà các nền tảng như Lighter muốn nắm bắt.
Bình luận của chuyên gia
Việc ra mắt đã thu hút sự chú ý từ các nhân vật có ảnh hưởng trong hệ sinh thái Ethereum. Sreeram Kannan của Eigenlayer và Bryan Pellegrino của LayerZero đã công khai thừa nhận sự ra đời của Lighter. Các nhà quan sát lưu ý rằng thách thức trước mắt đối với Lighter sẽ là chuyển đổi "sự chú ý nhất thời" hiện tại của nó thành lãi suất mở và doanh thu phí bền vững, những lĩnh vực mà các đối thủ cạnh tranh như Hyperliquid hiện đang dẫn đầu. CEO Robinhood Vlad Tenev đã gọi Lighter là một tiến bộ đáng kể cho cơ sở hạ tầng phi tập trung, làm nổi bật tác động tiềm năng của nó vượt ra ngoài lĩnh vực giao dịch ngay lập tức. Sách trắng của dự án xác định việc đăng dữ liệu lên hợp đồng thông minh là một chi phí hoạt động chính, cho thấy sự tập trung vào việc tối ưu hóa các chi phí này thông qua việc bao gồm dữ liệu giao dịch chọn lọc. Các nhà quan sát thị trường suy đoán rằng chương trình điểm thưởng đang diễn ra đến năm 2025 là tiền thân của việc ra mắt token, mặc dù chưa có thông tin chi tiết chính thức nào về token được công bố.
nguồn:[1] Lighter mở mainnet công khai với hợp đồng tương lai vĩnh cửu zk được quyết toán bằng Ethereum - Blockworks (https://blockworks.co/news/lighter-opens-publ ...)[2] Lighter Ra Mắt Mainnet Công Khai Với Perp DEX Dựa Trên ZK Trên Ethereum L2 - BeInCrypto (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)[3] Các đợt Airdrop lớn tiếp theo? 3 Perp DEX mà Trader không thể ngừng canh tác - BeInCrypto (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)