IEA cảnh báo về sự suy giảm nguồn cung dầu sắp tới nếu không có đầu tư đáng kể

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã đưa ra một cảnh báo quan trọng về sự ổn định trong tương lai của nguồn cung dầu toàn cầu, chỉ ra rằng khoản đầu tư hàng năm khoảng 540 tỷ USD là cần thiết để ngăn chặn sự suy giảm đáng kể và kéo dài trong sản lượng đến năm 2050. Khoản đầu tư vốn đáng kể này không được coi là dự báo tăng trưởng, mà là một sự cần thiết trong "chế độ bảo trì", rất quan trọng để chống lại tỷ lệ cạn kiệt đang tăng tốc ở các mỏ dầu hiện có. Nếu không có mức tái đầu tư thượng nguồn liên tục này, IEA dự báo rằng sản lượng dầu toàn cầu có thể phải đối mặt với sự suy giảm hàng năm vượt quá 5 triệu thùng mỗi ngày (bpd), một khối lượng tương đương với tổng sản lượng của Brazil và Na Uy.

Tỷ lệ suy giảm gia tăng thúc đẩy yêu cầu đầu tư

Yêu cầu tăng cường đầu tư xuất phát từ tỷ lệ suy giảm tự nhiên đang tăng tốc nhanh chóng của các mỏ dầu và khí đốt trên toàn thế giới. Xu hướng này phần lớn được cho là do sự phụ thuộc ngày càng tăng vào các nguồn tài nguyên phi truyền thống, đặc biệt là dầu đá phiến của Hoa Kỳ và các mỏ ngoài khơi sâu, những mỏ này có đường cong suy giảm dốc hơn so với các mỏ truyền thống thông thường. Ví dụ, các giếng đá phiến thường mất 70-90% công suất sản xuất trong vòng ba năm đầu hoạt động, với mức suy giảm ban đầu từ 65-80%, sau đó là thêm 20-40% hàng năm. Sự cạn kiệt nhanh chóng này đòi hỏi phải khoan và phát triển liên tục, buộc ngành công nghiệp phải "chạy nhanh hơn nhiều chỉ để đứng yên". Phân tích của IEA cho thấy kể từ năm 2019, gần 90% đầu tư thượng nguồn dầu khí hàng năm đã được dành để bù đắp các khoản suy giảm sản lượng này, thay vì thúc đẩy tăng trưởng nguồn cung mới.

Động lực thị trường và sự dịch chuyển quyền định giá

Mặc dù chi tiêu toàn cầu cho dầu khí dự kiến sẽ đạt khoảng 570 tỷ USD trong năm nay, về mặt kỹ thuật là đủ để duy trì sản xuất, IEA lưu ý một sự giảm nhẹ so với mức năm 2024. Kịch bản này cho thấy một biên độ sai số hẹp; ngay cả việc giảm nhẹ đầu tư thượng nguồn cũng có thể dẫn đến sự thắt chặt đáng kể của nguồn cung trong tương lai. Một sự rút vốn như vậy có thể sẽ hỗ trợ giá dầu, ngay cả khi nhu cầu toàn cầu ổn định, bằng cách tạo ra một sự thiếu hụt nguồn cung. Động lực này có thể chuyển quyền định giá trở lại cho các công ty thể hiện sự phân bổ vốn có kỷ luật trong lĩnh vực thượng nguồn và tập trung thêm ảnh hưởng giữa các quốc gia OPEC+, những quốc gia có thị phần sản xuất dầu toàn cầu dự kiến sẽ tăng đáng kể từ 43% hiện nay lên hơn 65% vào năm 2050 theo tỷ lệ suy giảm tự nhiên.

Phản ứng của doanh nghiệp: Chiến lược kép của ExxonMobil và Chevron

Các công ty dầu khí tích hợp lớn như ExxonMobil (XOM) và Chevron (CVX) đang điều hướng bối cảnh đầu tư phức tạp này với các chiến lược tinh tế. ExxonMobil dự kiến chi phí vốn hàng năm từ 22 tỷ đến 27 tỷ USD từ năm 2025 đến năm 2027, với một phần đáng kể được phân bổ cho các sáng kiến Giải pháp Carbon thấp (LCS). Đồng thời, công ty có kế hoạch đầu tư 28 tỷ đến 33 tỷ USD hàng năm từ năm 2026 đến năm 2030 để củng cố sản lượng dầu khí cốt lõi của mình, một chiến lược được tăng cường đáng kể bởi việc mua lại Pioneer Natural Resources. Tương tự, Chevron đã vạch ra phạm vi chi phí vốn hữu cơ từ 14,5 tỷ đến 15,5 tỷ USD cho năm 2025, dành khoảng 1,5 tỷ USD để giảm cường độ carbon và phát triển các doanh nghiệp Năng lượng mới. Trong khi giảm chi tiêu tại Lưu vực Permian để ưu tiên dòng tiền tự do, việc Chevron mua lại Hess dự kiến sẽ thúc đẩy dòng tiền tự do của công ty thêm 1,5 tỷ USD hàng năm vào năm 2026. Cả hai công ty đều minh họa một chiến lược kép, đầu tư vào chuyển đổi năng lượng đồng thời tái khẳng định cam kết sản xuất hydrocarbon.

Hàm ý kinh tế và địa chính trị rộng hơn

Lập trường cập nhật của IEA, chuyển từ lời kêu gọi không đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch mới vào năm 2021 sang việc nhấn mạnh toán học sản xuất, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của việc phân bổ vốn bền vững. Việc đầu tư dưới mức vào lĩnh vực dầu khí mang lại những hệ lụy rộng lớn hơn đáng kể, bao gồm các lỗ hổng tiềm ẩn đối với an ninh năng lượng. Nếu không có đầu tư liên tục, các nền kinh tế tiên tiến phụ thuộc vào các nguồn phi truyền thống suy giảm nhanh chóng có thể phải đối mặt với sự suy giảm sản lượng nhanh chóng (ước tính 65% trong thập kỷ tới), trong khi các khu vực như Trung Đông và Nga, với các mỏ siêu khổng lồ truyền thống suy giảm chậm hơn, sẽ chứng kiến sự giảm nhẹ hơn (45%). Sự mất cân bằng này có thể dẫn đến sự tập trung nguồn cung toàn cầu lớn hơn. Hơn nữa, việc đầu tư dưới mức góp phần gây áp lực lạm phát, vì nhu cầu năng lượng tương đối không đàn hồi, nghĩa là giá dầu và khí đốt cao hơn trực tiếp chuyển thành doanh thu của nhà sản xuất tăng lên và chi phí kinh tế rộng lớn hơn.

Triển vọng: Hỗ trợ giá bền vững và giám sát đầu tư

Nhu cầu liên tục về đầu tư vốn đáng kể chỉ để duy trì mức sản lượng dầu toàn cầu hiện tại cho thấy một nền tảng cơ cấu cho giá dầu cao hơn bền vững trong dài hạn, ngay cả giữa những biến động hoặc dư thừa nhu cầu ngắn hạn. "Hiệu ứng Nữ hoàng Đỏ", nơi ngành công nghiệp phải liên tục đầu tư nhiều hơn chỉ để giữ sản lượng ổn định, sẽ tăng cường sự giám sát đối với các chiến lược phân bổ vốn trong toàn bộ Ngành Dầu khí. Các nhà đầu tư sẽ ngày càng ưu tiên các công ty có thể quản lý hiệu quả tỷ lệ suy giảm, phân bổ vốn hiệu quả giữa các nguồn năng lượng truyền thống và mới, và đảm bảo sản xuất dài hạn, vì sự cân bằng giữa cung, cầu và đầu tư vẫn là một yếu tố quyết định quan trọng đối với sự ổn định thị trường và an ninh năng lượng trong tương lai. Sự căng thẳng giữa những lo ngại về nguồn cung dư thừa ngắn hạn và rủi ro dài hạn về các cú sốc nguồn cung do thiếu đầu tư sẽ tiếp tục định hình triển vọng thị trường.