Mở đầu
Gã khổng lồ dược phẩm Hoa Kỳ Eli Lilly đã công bố bổ nhiệm Tiến sĩ Peter Marks, cựu quan chức cấp cao của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), làm Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách khám phá phân tử và người đứng đầu bộ phận bệnh truyền nhiễm. Tin tức này đã khiến cổ phiếu của Eli Lilly (LLY) giảm nhẹ 0,2% khi đóng cửa vào thứ Ba, ngày 7 tháng 10 năm 2025. Sự phát triển này diễn ra sau sự ra đi gây tranh cãi của Marks khỏi FDA vào tháng 3 năm 2025 và trùng hợp với một sự thay đổi lãnh đạo đáng kể tại GSK, khi cổ phiếu của công ty này tăng gần 5% sau thông báo về việc CEO Emma Walmsley từ chức.
Chi tiết sự kiện
Tiến sĩ Marks, người trước đây từng là giám đốc Trung tâm Đánh giá và Nghiên cứu Sinh phẩm (CBER) của FDA, đã gia nhập Eli Lilly (LLY) có hiệu lực từ tháng 10 năm 2025. Việc ông từ chức khỏi FDA vào tháng 3 năm 2025 được cho là bị ảnh hưởng bởi Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ Robert F. Kennedy Jr., xuất phát từ những quan điểm khác biệt về an toàn và minh bạch vắc-xin. Marks là người ủng hộ nổi bật việc đẩy nhanh phát triển các phương pháp điều trị bệnh hiếm và liệu pháp gen trong nhiệm kỳ của mình tại FDA. Vai trò mới của ông tại Eli Lilly nhằm tận dụng chuyên môn sâu rộng của ông về sinh phẩm, bệnh truyền nhiễm và liệu pháp tiên tiến. Riêng biệt, GSK đã thông báo rằng CEO Emma Walmsley sẽ từ chức vào cuối năm, với Luke Miels, giám đốc thương mại hiện tại, sẽ kế nhiệm bà. Thông báo này đã khiến cổ phiếu GSK tăng 4,9% trong ngày, đạt mức cao nhất trong 52 tuần là 45,59 đô la.
Phân tích phản ứng thị trường
Cổ phiếu của Eli Lilly (LLY) đã trải qua một đợt sụt giảm nhẹ, đóng cửa giảm 0,2% ở mức 843,63 đô la trong giao dịch thông thường và giảm thêm 0,02% trong giao dịch sau giờ. Tâm lý bán lẻ trên các nền tảng như Stocktwits được ghi nhận là 'tiêu cực' đối với tin tức này. Sự sụt giảm nhẹ này, thay vì tăng vọt, phản ánh sự thận trọng tiềm ẩn của nhà đầu tư liên quan đến hiện tượng 'cánh cửa quay vòng' giữa các cơ quan quản lý và các công ty dược phẩm, cũng như bối cảnh chính trị trong việc Marks rời FDA. Ngược lại, cổ phiếu của GSK đã tăng đáng kể. Thị trường coi việc bổ nhiệm Luke Miels là một chất xúc tác tích cực, kỳ vọng ông sẽ điều hướng tốt hơn các thách thức như hết hạn bằng sáng chế và rủi ro địa chính trị, một lĩnh vực mà nhiệm kỳ của Walmsley, với sự sụt giảm 11% giá cổ phiếu, đã không đạt được. Sự lạc quan của nhà đầu tư đối với GSK được củng cố bởi cam kết đầu tư 30 tỷ đô la Mỹ của công ty và kinh nghiệm hoạt động sâu rộng của Miels.
Bối cảnh và hàm ý rộng hơn
Việc Marks chuyển sang Eli Lilly một lần nữa làm dấy lên những lo ngại về khả năng xung đột lợi ích phát sinh từ việc các quan chức cấp cao của cơ quan quản lý chuyển sang các vị trí trong ngành. Hiện tượng "cánh cửa quay vòng" này đã được quan sát trước đây, với các cựu quan chức FDA khác như Patrizia Cavazzoni gia nhập Pfizer. Đối với Eli Lilly, việc bổ nhiệm Marks là một lợi ích chiến lược, tăng cường khả năng R&D của công ty, đặc biệt trong các sinh phẩm, bệnh truyền nhiễm và các lĩnh vực điều trị mới nổi. Công ty, với vốn hóa thị trường là 757,73 tỷ đô la, thể hiện sức khỏe tài chính mạnh mẽ, bao gồm tăng trưởng doanh thu ba năm là 17,1%, biên độ hoạt động 42,97% và Điểm F-Piotroski là 7, cho thấy tình hình tài chính rất lành mạnh. Việc Marks rời FDA vào tháng 3 trước đó đã gây ra sự không chắc chắn đáng kể trên thị trường, đặc biệt đối với các cổ phiếu công nghệ sinh học tập trung vào chỉnh sửa gen và liệu pháp tế bào, do lo ngại về một môi trường quản lý kém ổn định khi không có sự lãnh đạo của ông.
Bình luận của chuyên gia
Nhà phân tích David Risinger của Leerink Partners nhận xét rằng nền tảng của Tiến sĩ Marks sẽ "tạo thêm giá trị đáng kể cho nhà sản xuất thuốc", nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của chuyên môn của ông. Nhà phân tích Matt Phipps của William Blair lưu ý rằng việc Marks rời FDA trước đó đã tạo ra "một rào cản đáng kể trong ngắn hạn cho lĩnh vực công nghệ sinh học smidcap (vốn hóa nhỏ và vừa), đặc biệt đối với các nhà phát triển vắc-xin, liệu pháp gen/chỉnh sửa và liệu pháp tế bào", làm nổi bật tầm quan trọng được nhận thức về vai trò của ông trong việc đảm bảo một con đường quản lý ổn định cho các liệu pháp tiên tiến.
Nhìn về phía trước
Việc bổ nhiệm Tiến sĩ Marks dự kiến sẽ tăng cường khả năng quản lý và ảnh hưởng của Eli Lilly, có khả năng hợp lý hóa việc phê duyệt thuốc trong tương lai và đẩy nhanh các sáng kiến nghiên cứu và phát triển, đặc biệt trong các lĩnh vực tăng trưởng cao. Những hàm ý rộng hơn đối với lĩnh vực công nghệ sinh học vẫn đang được xem xét kỹ lưỡng, vì bối cảnh Marks rời FDA làm nổi bật ảnh hưởng chính trị đang diễn ra đối với quy định dược phẩm. Các nhà đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ cách động thái của ông tác động đến tiến độ sản phẩm của Eli Lilly và cách lãnh đạo FDA trong tương lai định hình bối cảnh quản lý cho các liệu pháp đổi mới. Đối với GSK, trọng tâm sẽ là khả năng của Miels trong việc đạt được mục tiêu doanh số 50 tỷ đô la vào năm 2031 và điều hướng các thách thức dai dẳng trên thị trường dược phẩm.
nguồn:[1] Cựu quan chức cấp cao FDA, bị Kennedy buộc thôi việc, đến làm việc tại Eli Lilly - Barron's (https://www.barrons.com/articles/fda-official ...)[2] Cựu quan chức FDA gia nhập Eli Lilly (LLY) đảm nhiệm vai trò lãnh đạo nghiên cứu (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)[3] Giám đốc vắc-xin FDA từ chức: Cổ phiếu dược phẩm giảm - Brew Markets (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)