Tóm tắt điều hành
Các Tổ chức Tự trị Phi tập trung (DAO) đang ngày càng khám phá Futarchy, một mô hình quản trị tận dụng thị trường dự đoán để ra quyết định. Xu hướng này bị ảnh hưởng đáng kể bởi sự xác nhận của các thị trường dự đoán, đặc biệt là sau hoạt động giao dịch đáng kể được thấy trên các nền tảng như Polymarket. MetaDAO của Solana đang nổi lên như một yếu tố hỗ trợ chính cho việc triển khai Futarchy ở quy mô lớn, trong khi các sáng kiến từ Quỹ Optimism và Quỹ Uniswap cho thấy sự quan tâm ngày càng tăng trong hệ sinh thái Ethereum.
Chi tiết sự kiện
MetaDAO, ra mắt vào tháng 11 năm 2023 trên Solana, đã trở thành một nền tảng trung tâm để vận hành Futarchy. Nó đã tạo điều kiện cho 62 Futarchy trên chín DAO, với 19 Futarchy được hoàn thành sau bầu cử. Các DAO dựa trên Solana đáng chú ý như Jito, Marinade và Sanctum đã tích hợp MetaDAO vào quản trị của họ. Chẳng hạn, Sanctum đã áp dụng MetaDAO làm nền tảng chính của mình, giải quyết bốn quyết định thông qua các cuộc bỏ phiếu Futarchy và thu hút 1.648 cử tri duy nhất cho các đề xuất đó, một số lượng cử tri riêng biệt cao hơn so với Lido và Dịch vụ Tên Ethereum (ENS) đạt được vào năm 2024. Một bệ phóng mới từ MetaDAO nhằm mục đích đơn giản hóa việc tạo ra các DAO Futarchy, có khả năng giải quyết các vấn đề về hình thành vốn và niềm tin cho các dự án mới.
Ngoài Solana, Quỹ Uniswap và Quỹ Optimism đã hợp tác thông qua một khoản tài trợ chung cho Butter để thí điểm triển khai Futarchy trên Ethereum và Layer 2. Optimism đã khởi động một thử nghiệm quản trị on-chain kéo dài 21 ngày cụ thể vào tháng 3 năm 2025, phân phối 500.000 token OP làm phần thưởng. Những người tham gia đã sử dụng các token mô phỏng, OP-PLAY, để dự đoán tăng trưởng Tổng Giá trị Khóa (TVL) cho các dự án nhận được ưu đãi OP, với năm dự án hàng đầu nhận được tài trợ. Thử nghiệm này đã nêu bật những thách thức, vì các dự án được chọn như Rocket Pool và SuperForm đã hoạt động kém trong tăng trưởng TVL thực tế, một phần do việc sử dụng các chỉ số được định giá bằng USD dễ bị ảnh hưởng bởi biến động giá ETH. Sự cản trở cao của người dùng, yêu cầu sáu tương tác on-chain cho mỗi lần đặt cược, và sự bất đối xứng thông tin, đã góp phần làm giảm sự tham gia và độ chính xác. Các chuyên gia ("Người giữ Huy hiệu") cho thấy tỷ lệ thắng thấp nhất.
Trong khi đó, bối cảnh thị trường dự đoán rộng lớn hơn đã cho thấy sự biến động. Polymarket, sau khi trải qua sự gia tăng khối lượng giao dịch lên 2,6 tỷ đô la vào tháng 11 năm 2024, phần lớn được thúc đẩy bởi cuộc bầu cử Hoa Kỳ, đã chứng kiến sự sụt giảm đáng kể. Khối lượng giao dịch giảm xuống còn 515 triệu đô la vào tháng 1 năm 2025, từ 1,9 tỷ đô la vào tháng 12, với lợi ích mở giảm 77% từ tháng 11 năm 2024 đến tháng 1 năm 2025.
Ảnh hưởng thị trường
Việc áp dụng Futarchy ngày càng tăng cho thấy một sự thay đổi tiềm năng trong cách các tổ chức phi tập trung đưa ra quyết định và phân bổ nguồn lực. Việc phụ thuộc rõ ràng vào các cơ chế thị trường để quản trị, thay vì bỏ phiếu truyền thống, có thể dẫn đến các DAO hiệu quả và linh hoạt hơn nếu được triển khai thành công. Mô hình "Futarchy dưới dạng Dịch vụ" do MetaDAO cung cấp có thể làm giảm rào cản cho các DAO mới để áp dụng cấu trúc quản trị này ngay từ đầu.
Tuy nhiên, thử nghiệm Optimism đã chứng minh những thách thức nghiêm trọng. Việc sử dụng các chỉ số TVL được định giá bằng USD, chịu ảnh hưởng của biến động giá tài sản cơ bản, đã làm sai lệch kết quả và dẫn đến các dự đoán không chính xác. Sự cản trở cao của người dùng đã ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ tham gia, cho thấy rằng việc triển khai thực tế yêu cầu giao diện đơn giản hóa và ít tương tác on-chain hơn. Tỷ lệ thắng thấp trong số các chuyên gia cho thấy ngay cả những người tham gia có thông tin cũng gặp khó khăn dưới các thiết kế thị trường không tối ưu. Những phát hiện này chỉ ra rằng mặc dù Futarchy cung cấp một khung lý thuyết đầy hứa hẹn, nhưng hiệu quả của nó phụ thuộc rất nhiều vào thiết kế chỉ số mạnh mẽ, giảm ma sát người dùng và luồng thông tin rõ ràng, không thiên vị. Sự sụt giảm hoạt động của Polymarket sau bầu cử nhấn mạnh sự phụ thuộc của các thị trường dự đoán hiện tại vào các sự kiện nổi bật để duy trì sự tham gia và tính thanh khoản bền vững, đặt ra câu hỏi về tính bền vững lâu dài cho các quyết định quản trị thường xuyên hơn.
Bình luận chuyên gia
Những người ủng hộ Futarchy, chẳng hạn như những người liên quan đến MetaDAO, nhấn mạnh các cơ chế tích hợp của nó để giảm thiểu thao túng thị trường. Người tham gia đặt vốn thực tế vào rủi ro, điều này tự nhiên hạn chế hành vi đầu cơ. Hệ thống cũng khuyến khích những người nắm giữ lớn đa dạng hóa tài sản của họ, có khả năng thúc đẩy một quy trình ra quyết định cân bằng hơn. Những lo ngại về sự sụp đổ thị trường hoặc bong bóng trong các hệ thống Futarchy được thừa nhận, với sự so sánh được rút ra từ "sự nhiễu loạn thị trường" trong quản trị truyền thống. Yếu tố khác biệt chính là thành phần vốn rủi ro, đóng vai trò là cơ chế tự điều chỉnh: những người tham gia có hiệu suất giao dịch kém nhất quán sẽ cạn kiệt vốn của họ, dẫn đến sự tham gia có trách nhiệm hơn.
Futarchy cũng được xem là có lợi cho việc tận dụng kiến thức chuyên môn. Nó không yêu cầu sự tham gia phổ quát, vì một vài người tham gia có thông tin với "thông tin hấp dẫn và cạnh tranh" có thể định giá thị trường một cách hiệu quả. Việc tập trung vào chất lượng của người tham gia hơn là số lượng đặc biệt có lợi cho các quyết định phức tạp hoặc kỹ thuật trong các DAO.
Bối cảnh rộng hơn
Sự gia tăng của Futarchy đang diễn ra trong một xu hướng tăng trưởng lớn hơn của hệ sinh thái thị trường dự đoán Web3, đã mở rộng từ 4,43 tỷ đô la vào năm 2024 lên 6,11 tỷ đô la vào năm 2025, dự kiến tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 37,8%. Sự tăng trưởng này cho thấy một sự thay đổi trong các thị trường dự đoán từ các công cụ đầu cơ sang cơ sở hạ tầng nền tảng tiềm năng cho việc ra quyết định của tổ chức. Việc Polymarket mua lại QCEX, một sàn giao dịch phái sinh được cấp phép CFTC, làm nổi bật một động thái hướng tới tuân thủ quy định, thu hút vốn thể chế. Tuy nhiên, sự phát triển trong tương lai của Futarchy và các thị trường dự đoán phụ thuộc vào việc giải quyết các mơ hồ về quy định, tăng cường các mô hình quản trị chống lại sự thiên vị và thao túng, và liên tục tinh chỉnh các cơ chế để đảm bảo rằng "trí tuệ tập thể" của thị trường chuyển thành kết quả quản trị phi tập trung tối ưu. Các phát triển trong tương lai có thể liên quan đến các chỉ số phức tạp hơn ngoài giá token đơn giản và các biện pháp bảo vệ chống lại các quyết định có hại, có thể thông qua "hợp đồng tương lai cho các quyết định tồi".
nguồn:[1] Tình trạng Futarchy trên chuỗi (https://www.galaxy.com/insights/research/the- ...)[2] Futarchy: Khi thị trường dự đoán trở thành vũ khí quản trị, một thử nghiệm quản trị lật đổ mô hình ra quyết định của DAO | PANews (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)[3] Polymarket đối mặt khó khăn vào năm 2025 sau thời kỳ bùng nổ năm 2024 | blogtienso trên Binance Square (https://vertexaisearch.cloud.google.com/groun ...)