Hoạt động của mỏ Grasberg bị đình chỉ sau sự cố tắc nghẽn vật liệu

Freeport-McMoRan (FCX), một nhà sản xuất đồng và vàng toàn cầu nổi bật, đã thông báo đình chỉ hoạt động khai thác tại mỏ Grasberg Block Cave ở Indonesia vào ngày 8 tháng 9 năm 2025. Việc ngừng hoạt động này là do một dòng vật liệu ướt đáng kể đã làm tắc nghẽn các tuyến đường tiếp cận, tạm thời ảnh hưởng đến bảy công nhân. Sự cố này ngay lập tức đặt ra câu hỏi về tác động ngắn hạn đối với nguồn cung đồng và tính liên tục trong hoạt động của công ty.

Chi tiết về sự gián đoạn hoạt động

Mỏ Grasberg, một tài sản quan trọng đối với Freeport-McMoRan, đã đóng góp 770.000 tấn đồng vào năm 2024. Trước sự cố ngày 8 tháng 9, công ty đã xuất khẩu 65% hạn ngạch hàng năm (825.500 tấn) vào giữa tháng 8 năm 2025, đặt mục tiêu đạt 1,27 triệu tấn vào cuối năm. Tuy nhiên, việc đình chỉ hiện tại gợi nhớ một vụ sập đường hầm tương tự vào năm 2013 đã khiến sản xuất ngừng hoạt động trong ba tháng, tạo tiền lệ cho sự gián đoạn kéo dài. Nếu tình hình hiện tại theo một mốc thời gian tương tự, khoảng 125.000 tấn đồng, tương đương 3,6% sản lượng toàn cầu năm 2024, có thể bị loại bỏ khỏi chuỗi cung ứng. Sự sụt giảm tiềm năng này làm trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm hiện có trên thị trường đồng toàn cầu, đặc biệt khi nhu cầu tiếp tục tăng vọt do điện khí hóa toàn cầu và chuyển đổi năng lượng xanh. Freeport-McMoRan đã điều chỉnh giảm 1% dự báo doanh số đồng năm 2025 do hiệu chỉnh lại hàm lượng quặng tại Grasberg Block Cave, và việc đình chỉ mới này có thể gây thêm áp lực lên khả năng đạt được các mục tiêu hàng quý, bao gồm dự kiến bán 1 tỷ pound đồng trong quý 3 năm 2025.

Phản ứng thị trường và đánh giá định giá

Mặc dù Freeport-McMoRan báo cáo lợi nhuận quý 2 năm 2025 vượt kỳ vọng (EPS 0,31 USD so với dự báo 0,25 USD), cổ phiếu của hãng đã giảm 1,77% trong giao dịch trước thị trường sau tin tức về việc đình chỉ Grasberg. Phản ứng thị trường tức thì này làm nổi bật sự nhạy cảm của nhà đầu tư đối với biến động hoạt động. Cổ phiếu của công ty đã thể hiện động lực tích cực, tăng 10% trong mười hai tháng trước đó và gần 19% tính đến đầu năm, với mức tăng 8% trong tháng trước sự cố. Sự tăng trưởng này phần lớn được thúc đẩy bởi sự lạc quan về nhu cầu hàng hóa và các chỉ số bảng cân đối kế toán được cải thiện. Tuy nhiên, sự gián đoạn hoạt động đưa ra các quan điểm định giá mâu thuẫn. Một quan điểm phân tích, dựa trên các dự báo dòng tiền trong tương lai, đánh giá FCX có giá trị hợp lý là 50,48 USD, cho thấy hiện tại nó đang bị định giá thấp 11,1%. Ngược lại, các so sánh ngành khác cho thấy thị trường có thể đang tính đến các rủi ro hoạt động gia tăng và có khả năng trả giá quá cao dựa trên các triển vọng và số liệu được sửa đổi như chuyển đổi dòng tiền tự do.

Bối cảnh rộng hơn và ý nghĩa chiến lược

Việc đình chỉ tại Grasberg nhấn mạnh các rủi ro hoạt động cố hữu trong ngành khai thác mỏ, đặc biệt đối với các khoáng sản quan trọng như đồng, vốn là nền tảng của quá trình chuyển đổi năng lượng. Tuy nhiên, sự cố này xảy ra cùng với những tiến bộ chiến lược của Freeport-McMoRan nhằm nâng cao khả năng phục hồi và vị thế thị trường. Đáng chú ý, công ty con của hãng ở Indonesia, PT Freeport Indonesia, đã đẩy nhanh việc khởi công nhà máy luyện đồng Manyar ở Đông Java, một dự án ban đầu dự kiến vào năm 2026 nhưng hiện đã đi vào hoạt động trong quý 3 năm 2025. Cơ sở này dự kiến sẽ đạt công suất thiết kế tối đa vào cuối năm 2025, đóng góp khoảng 300 triệu pound sản lượng đồng hàng năm. Động thái chiến lược này nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào chế biến bên ngoài, giảm chi phí vận hành, nắm bắt giá trị hạ nguồn nhiều hơn và giảm thiểu rủi ro liên quan đến thuế xuất khẩu, từ đó tăng cường biên lợi nhuận và dòng tiền trong tương lai. Hơn nữa, công ty duy trì 70% thị phần sản xuất đồng tinh luyện của Hoa Kỳ, hưởng lợi từ mức giá đồng của Hoa Kỳ cao hơn 13% so với Sàn giao dịch kim loại Luân Đôn. Các sáng kiến như tự động hóa tại mỏ Bagdad và mục tiêu giảm chi phí đơn vị xuống 2,50 USD mỗi pound vào năm 2027 thông qua các hiệu quả do AI điều khiển cũng góp phần vào chiến lược dài hạn của hãng.

Triển vọng

Thời gian đình chỉ mỏ Grasberg vẫn là một biến số quan trọng đối với hiệu quả tài chính ngắn hạn của Freeport-McMoRan và nguồn cung đồng toàn cầu. Các nhà đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ các bản cập nhật liên quan đến việc nối lại hoạt động và mọi hướng dẫn sản xuất được sửa đổi. Mặc dù sự gián đoạn này gây ra những thách thức tức thời, việc vận hành nhanh chóng nhà máy luyện Manyar định vị Freeport-McMoRan trở thành một nhà sản xuất đồng toàn cầu tích hợp hoàn chỉnh, có khả năng giảm nhẹ tác động lâu dài. Nhu cầu đồng toàn cầu bền vững, được thúc đẩy bởi điện khí hóa và năng lượng xanh, có thể sẽ tiếp tục cung cấp một bối cảnh thị trường hỗ trợ, nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của các hoạt động đa dạng và khả năng chế biến của FCX. Sự tương tác giữa các rủi ro hoạt động tạm thời và khả năng phục hồi chiến lược dài hạn sẽ xác định tâm lý nhà đầu tư trong những tháng tới.