Liên minh Châu Âu thúc đẩy Sáng kiến Euro kỹ thuật số

Các bộ trưởng tài chính Liên minh Châu Âu đã đạt được sự đồng thuận về lộ trình phát triển và tiềm năng ra mắt đồng Euro kỹ thuật số. Thỏa thuận này, được củng cố vào ngày 19 tháng 9 năm 2025, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong việc tạo ra một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) được thiết kế để củng cố chủ quyền tài chính của Châu Âu và giảm sự phụ thuộc vào các hệ thống thanh toán nước ngoài.

Chi tiết Khung Euro kỹ thuật số

Sáng kiến này nhằm mục đích thiết lập một ví điện tử được hỗ trợ bởi Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), cung cấp một giải pháp thay thế có chủ quyền cho các mạng thanh toán phổ biến có trụ sở tại Hoa Kỳ như Visa và Mastercard. Các khía cạnh chính của thỏa thuận bao gồm một phương pháp lập pháp theo từng giai đoạn, với mục tiêu Hội đồng Châu Âu hoàn thiện đóng góp của mình vào cuối năm và ECB đặt mục tiêu phê duyệt quy định đầy đủ vào tháng 6 năm 2026. Sau khi luật được ban hành, ECB dự kiến thời gian thực hiện khoảng 2,5 đến 3 năm, cho thấy khả năng ra mắt hoạt động tiềm năng từ cuối năm 2028 đến giữa năm 2029.

Điều quan trọng, các bộ trưởng tài chính EU đã đảm bảo một vai trò trong việc xác định cả việc phát hành tiền kỹ thuật số và các thủ tục để thiết lập giới hạn giữ cá nhân. Biện pháp này nhằm giải quyết các mối lo ngại liên quan đến sự ổn định tài chính và rủi ro thanh khoản tiềm ẩn đối với các ngân hàng thương mại. Đồng Euro kỹ thuật số được hình dung là một hình thức tiền mặt kỹ thuật số, bổ sung cho đồng Euro vật lý, tập trung vào quyền riêng tư, khả năng tiếp cận và thân thiện với người dùng, bao gồm cả hoạt động tiềm năng trên các mạng blockchain công khai như Ethereum hoặc Solana.

Tác động thị trường và các cân nhắc về quy định

Triển vọng của một đồng Euro kỹ thuật số đưa ra một động lực phức tạp cho Ngành tài chính, đặc biệt là đối với Ngành xử lý thanh toán và Ngành ngân hàng Châu Âu. Mặc dù các giới hạn giữ cụ thể vẫn chưa được thiết lập dứt khoát, ECB đã đề xuất mức trần trong khoảng 3.000 đến 4.000 EUR cho mỗi cá nhân. Điều này nhằm mục đích ngăn chặn dòng tiền gửi quy mô lớn từ các ngân hàng thương mại, điều có thể gây bất ổn cho hệ thống tài chính, mặc dù một số ngân hàng thương mại và quốc gia thành viên ủng hộ các giới hạn thấp hơn do lo ngại về lợi nhuận. Một nghiên cứu của Liên đoàn Ngân hàng Châu Âu ước tính rằng giới hạn 3.000 EUR có thể dẫn đến chi phí hàng năm 8,8 tỷ EUR cho các ngân hàng nếu tỷ lệ chấp nhận đạt 40%.

Đối với các nhà xử lý thanh toán hiện tại như Visa (V) và Mastercard (MA), việc giới thiệu thành công đồng Euro kỹ thuật số có thể dẫn đến việc giảm thị phần của họ trong khu vực kinh tế Châu Âu, vì CBDC được thiết kế rõ ràng để cung cấp một giải pháp thay thế toàn Châu Âu. Ngược lại, đồng Euro kỹ thuật số dự kiến sẽ tăng cường quyền tự chủ tài chính của EU và củng cố vị thế toàn cầu của đồng Euro.

Bối cảnh rộng hơn và Cảnh quan tiền tệ kỹ thuật số toàn cầu

Nỗ lực của Châu Âu này là một phần của phong trào toàn cầu rộng lớn hơn hướng tới các loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương, trái ngược với các phương pháp được áp dụng bởi các nền kinh tế lớn khác. Hoa Kỳ đã chọn mô hình stablecoin tư nhân được quản lý, như được nêu trong Đạo luật GENIUS, trong khi đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc đã ghi nhận khối lượng giao dịch đáng kể. Chủ tịch ECB Christine Lagarde nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của dự án, nói rằng:

"Đồng Euro kỹ thuật số đại diện cho nhiều hơn một phương thức thanh toán; đó là một tuyên bố chính trị liên quan đến chủ quyền của Châu Âu và khả năng xử lý thanh toán, bao gồm cả trên cơ sở xuyên biên giới, với cơ sở hạ tầng và giải pháp của Châu Âu."

Dự án cũng giải quyết ảnh hưởng ngày càng tăng của các stablecoin được hỗ trợ bằng đô la Mỹ, mà thành viên hội đồng ECB Piero Cipollone cảnh báo có thể làm xói mòn sự độc lập tài chính của Châu Âu bằng cách chuyển hướng tiền gửi Euro ra nước ngoài. Thiết kế của đồng Euro kỹ thuật số ưu tiên các tiêu chuẩn quyền riêng tư mạnh mẽ, nhằm mục đích "mức độ riêng tư giống như tiền mặt" cho các giao dịch ngoại tuyến, đồng thời phù hợp với khung Thị trường tài sản tiền điện tử (MiCA) của EU và các cân nhắc quy định xuyên Đại Tây Dương rộng lớn hơn.

Triển vọng và những trở ngại còn lại

Trong tương lai, đồng Euro kỹ thuật số phải đối mặt với một số thách thức về lập pháp và thực hiện. Nghị viện Châu Âu vẫn phải phê duyệt khung pháp lý cần thiết, với các cuộc tranh luận đang diễn ra xung quanh sự gián đoạn tiềm tàng đối với các mô hình ngân hàng truyền thống và các mối lo ngại về quyền riêng tư. Hội đồng Châu Âu đặt mục tiêu hoàn thành công việc lập pháp của mình vào cuối năm nay, tạo tiền đề cho việc ECB phê duyệt quy định mục tiêu vào giữa năm 2026. Giai đoạn thực hiện 2,5 đến 3 năm tiếp theo sẽ liên quan đến phát triển kỹ thuật và vận hành đáng kể.

Mặc dù tiềm năng dài hạn của đồng Euro kỹ thuật số để định hình lại cảnh quan thanh toán Châu Âu và tăng cường chủ quyền tiền tệ của EU là rõ ràng, nhưng thành công của nó sẽ phụ thuộc vào việc vượt qua những trở ngại lập pháp còn lại này, cân bằng ổn định tài chính với đổi mới và đạt được sự chấp nhận rộng rãi của công chúng và các bên liên quan. Các nhà tham gia thị trường sẽ theo dõi chặt chẽ các diễn biến tiếp theo từ Brussels và Frankfurt trong những tháng tới.