Thị trường xe điện điều hướng tăng trưởng toàn cầu và những khó khăn tại Mỹ sau khi tín dụng thuế hết hiệu lực

Doanh số xe điện toàn cầu duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh khác biệt khu vực

Vào tháng 8 năm 2025, thị trường xe điện (EV) toàn cầu tiếp tục mở rộng, với doanh số đạt 1,7 triệu chiếc trên toàn thế giới. Con số này thể hiện mức tăng 15% so với tháng 8 năm 2024 và đóng góp vào tổng số 12,5 triệu xe điện được bán ra trong tám tháng đầu năm, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xe điện chạy bằng pin (BEV) chiếm phần lớn doanh số với 1,16 triệu chiếc.

Hiệu suất theo khu vực khác nhau đáng kể. Châu Âu trải qua một số tăng trưởng nhanh nhất, với doanh số từ đầu năm đến nay tăng 31%, được thúc đẩy bởi hiệu suất mạnh mẽ ở Đức (+45%) và Vương quốc Anh (+31%). Thị trường Trung Quốc cũng chứng kiến ​​mức tăng trưởng mạnh mẽ 25% từ đầu năm đến nay, mặc dù có sự chậm lại nhẹ vào tháng 7-8 so với giai đoạn tăng trợ cấp của năm trước. Bắc Mỹ ghi nhận mức tăng 6% về doanh số từ đầu năm đến nay, đạt mức cao nhất hàng tháng vào tháng 8 khi người tiêu dùng tăng tốc mua sắm trước thời hạn quy định quan trọng.

IPO mang tính bước ngoặt của Chery Automobile và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt

Một sự phát triển quan trọng trong lĩnh vực xe điện là việc Công ty TNHH Ô tô Chery [HK:9973] niêm yết thành công trên bảng chính của Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông vào ngày 25 tháng 9. Điều này đánh dấu đợt IPO ô tô lớn nhất trên HKEX vào năm 2025, với Chery phát hành 297 triệu cổ phiếu H với giá 30,75 HKD mỗi cổ phiếu, huy động khoảng 9,145 tỷ HKD. Lần ra mắt này chứng kiến ​​cổ phiếu của Chery mở cửa cao hơn 11,22% so với giá chào bán, cho thấy niềm tin mạnh mẽ của nhà đầu tư vào quỹ đạo tăng trưởng của công ty và tham vọng đổi mới công nghệ và mở rộng toàn cầu.

Đồng thời, cạnh tranh trong lĩnh vực xe điện toàn cầu tiếp tục gay gắt. Trong khi Tesla [TSLA] báo cáo số lượng giao hàng kỷ lục quý 3 năm 2025 là 497.099 xe, sự tăng vọt này phần lớn là do người mua ở Hoa Kỳ đổ xô tận dụng khoản tín dụng thuế liên bang 7.500 USD sắp hết hạn. Hiện tượng “nhu cầu dồn trước” này che giấu những thách thức cơ bản, bao gồm dự kiến ​​thu nhập trên mỗi cổ phiếu giảm 40% so với cùng quý năm ngoái. Trong khi đó, các nhà sản xuất Trung Quốc như Geely, XPeng và Leapmotor, cùng với các hãng khác như Xiaomi EV và GWM, báo cáo tăng trưởng doanh số đáng kể và số lượng giao hàng kỷ lục, báo hiệu sự thống trị ngày càng tăng của họ.

Bất ổn hậu tín dụng thuế phủ bóng thị trường Hoa Kỳ

Việc tín dụng thuế liên bang của Hoa Kỳ cho xe điện hết hạn vào ngày 30 tháng 9 năm 2025 được cho là sẽ định hình lại đáng kể thị trường nội địa. Ưu đãi này đã thúc đẩy lượng mua xe điện ở Bắc Mỹ lên “mức cao nhất hàng tháng kỷ lục” vào tháng 8, với xe điện chiếm 9,1% doanh số bán xe mới tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các nhà phân tích đang dự báo một sự sụt giảm đáng kể về doanh số trong quý 4 và đầu năm 2026.

Karl Brauer, nhà phân tích điều hành tại iSeeCars.com, tuyên bố: "Tôi nghĩ bạn sẽ thấy doanh số xe điện quý 3 vẫn mạnh mẽ đơn giản vì mọi người muốn mua trước thời hạn 30 tháng 9." "Nhưng sau đó... chúng ta sẽ thấy một sự sụt giảm khá lớn." Brauer dự đoán thị phần xe điện của Hoa Kỳ có thể giảm "xuống dưới 4% ngay sau khi ưu đãi ngày 30 tháng 9 biến mất."

Phó Chủ tịch cấp cao của General Motors (GM) Bắc Mỹ, Duncan Aldred, cũng đồng tình với quan điểm này, thừa nhận: "Không nghi ngờ gì nữa, chúng ta sẽ thấy doanh số xe điện thấp hơn vào quý tới... và có thể mất vài tháng để thị trường ổn định trở lại." Điều này trái ngược với quan điểm của Loren McDonald, Trưởng phân tích tại Paren, người tin rằng tác động của tín dụng thuế liên bang đối với doanh số là "bị thổi phồng quá mức" đối với phần lớn người mua, cho rằng nó hoạt động như một khoản giảm giá hơn là động lực mua chính.

Thị phần của Tesla bị xói mòn và chiến lược xoay trục

Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và sự thay đổi sắp tới trong môi trường pháp lý của Hoa Kỳ đã gây áp lực lên các nhà sản xuất lâu đời, đáng chú ý là Tesla. Thị phần xe điện của công ty tại Hoa Kỳ đã giảm xuống 38% vào tháng 8 năm 2025, đánh dấu mức thấp nhất kể từ tháng 10 năm 2017, giảm từ hơn 80% trước đó. Trên toàn cầu, doanh số của Tesla đã giảm khoảng 10% vào năm 2025, với doanh số ở châu Âu giảm tới 40% và doanh số ở Trung Quốc giảm khoảng 6%. Sự sụt giảm này diễn ra bất chấp bảng cân đối kế toán mạnh mẽ với 37 tỷ USD tiền mặt so với 30 tỷ USD nợ ngắn hạn.

Để đối phó với những động thái thị trường này và áp lực biên lợi nhuận từ việc cắt giảm giá liên tục, chiến lược của Tesla đang xoay trục sang trí tuệ nhân tạo, robotaxi và robot hình người. CEO Elon Musk coi những công nghệ này là rất quan trọng cho sự tăng trưởng trong tương lai, nhằm bù đắp những thách thức từ sự cạnh tranh gay gắt, tác động tiêu cực của việc mất ưu đãi, sự nhạy cảm của chuỗi cung ứng và định giá cao của chính công ty (trên 100 lần thu nhập).

Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng và khả năng sinh lời

Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc không chỉ thống trị thị trường nội địa mà còn mở rộng dấu ấn toàn cầu của họ. Doanh số bán xe du lịch của Chery năm 2024 tăng 49,4% so với cùng kỳ năm trước, xếp thứ nhất trong số 20 công ty xe du lịch hàng đầu thế giới về tăng trưởng trên các lĩnh vực năng lượng mới, nhiên liệu, doanh số trong nước và nước ngoài. Doanh thu hoạt động của công ty tăng vọt lên 269.897 triệu CNY vào năm 2024, với lợi nhuận ròng đạt 14.334 triệu CNY.

Về khả năng sinh lời, Leapmotor lần tiên đạt lợi nhuận bán niên trong nửa đầu năm 2025, với lợi nhuận ròng 33,03 triệu nhân dân tệ. XPeng [HK:9868], trong khi vẫn ghi nhận khoản lỗ ròng 480 triệu nhân dân tệ trong quý 2, đã thu hẹp đáng kể khoản lỗ của mình 62,8% so với cùng kỳ năm trước, nhờ tăng trưởng doanh thu và cải thiện biên lợi nhuận gộp. Các công ty này, cùng với BYD [BYDDY], đang thách thức các nhà lãnh đạo thị trường truyền thống, với tỷ lệ giá trên thu nhập (P/E) hiện tại của Chery khoảng 12, mang lại tiềm năng tăng giá trị so với BYD là 22 và Geely Auto [HK:0175] là 20.

Triển vọng: Biến động và điều chỉnh chiến lược phía trước

Các quý tới dự kiến ​​sẽ thử thách đối với lĩnh vực xe điện, đặc biệt là ở Hoa Kỳ sau khi tín dụng thuế hết hạn. Các nhà sản xuất ô tô có thể phải dùng đến giảm giá để kích thích nhu cầu, gợi nhớ đến chiến lược của GM khi giảm giá Bolt 7.500 USD sau khi các ưu đãi của hãng hết hiệu lực. Điều này có thể sẽ làm giảm biên lợi nhuận trên toàn ngành.

Đối với Tesla, động lực bền vững sẽ phụ thuộc vào khả năng thực hiện tầm nhìn dài hạn về AI và robot, cùng với việc giảm thiểu rủi ro bên ngoài và xây dựng lại niềm tin thương hiệu. Trong khi đó, các nhà sản xuất Trung Quốc như Chery, với vốn IPO đáng kể và kế hoạch đầu tư rõ ràng cho R&D và mở rộng ra nước ngoài, sẵn sàng tiếp tục theo đuổi tích cực thị phần toàn cầu. Toàn bộ thị trường dự kiến ​​sẽ tiếp tục biến động cao, với các công ty cần nhanh chóng thích nghi với môi trường pháp lý đang thay đổi và áp lực cạnh tranh gay gắt. Cuộc đua về đổi mới công nghệ và hiệu quả chi phí sẽ là tối quan trọng để đảm bảo tăng trưởng trong tương lai trong lĩnh vực năng động này.