Thị trường tài chính năm 2025 đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể các cuộc chia tách doanh nghiệp, khi các công ty ngày càng lựa chọn thoái vốn các tài sản không cốt lõi hoặc tách các bộ phận để tăng cường tập trung, giảm nợ và mở khóa giá trị cổ đông. Xu hướng này, được thúc đẩy bởi cả các sáng kiến chiến lược của công ty và áp lực từ các nhà đầu tư hoạt động, đang định hình lại động lực thị trường và mang lại cơ hội mới cho các nhà đầu tư.

Chia tách doanh nghiệp định hình lại cục diện thị trường

Thị trường chứng khoán Hoa Kỳ vào năm 2025 đang phản ánh một xu hướng gia tăng của việc chia tách doanh nghiệp, khi các công ty lớn ngày càng theo đuổi việc thoái vốn, tách công ty con và phân chia chiến lược các hoạt động. Sự thay đổi chiến lược này chủ yếu nhằm mục đích cải thiện lợi nhuận, tạo điều kiện giảm nợ, hợp lý hóa hoạt động và thúc đẩy giá cổ phiếu đang bị trì trệ, từ đó thu hút các nhà đầu tư mới và mở khóa giá trị cổ đông. Môi trường này cũng dẫn đến việc tăng phí cho các ngân hàng đầu tư tham gia vào các giao dịch này.

Chi tiết sự kiện: Làn sóng thoái vốn

Năm 2025 đang nổi lên như một giai đoạn then chốt cho các cuộc chia tách doanh nghiệp, với sự gia tăng đáng kể các tập đoàn lớn lựa chọn các mô hình kinh doanh tập trung hơn. Các công ty như Kraft Heinz, Keurig Dr Pepper, DuPont, Warner Bros. Discovery, J.M. Smucker, Sony, và Citigroup đang thực hiện các cuộc tái cấu trúc hoặc tách công ty con đáng kể. Phong trào này phù hợp với xu hướng thị trường rộng lớn hơn, nơi các doanh nghiệp ưu tiên sự linh hoạt và tập trung chuyên biệt hơn là các tập đoàn đa ngành.

Tập đoàn công nghiệp Honeywell International (HON) cung cấp một ví dụ gần đây, thông báo kế hoạch vào tháng 2 năm 2025 sẽ tách thành ba công ty độc lập vào năm 2026, lần lượt tập trung vào hàng không vũ trụ, tự động hóa và vật liệu tiên tiến. Tương tự, Kraft Heinz (KHC) đang tích cực khám phá các lựa chọn cho một cuộc chia tách tiềm năng, một sự phát triển quan trọng sau vụ sáp nhập năm 2015. Công ty này sau đó đã xác nhận ý định tách thành hai thực thể giao dịch công khai: Global Taste Elevation Co.North American Grocery Co.

Ảnh hưởng của các nhà đầu tư hoạt động vẫn là một chất xúc tác mạnh mẽ cho những cuộc chia tách này. Các công ty như Elliott Investment Management, quản lý khoảng 76,1 tỷ đô la tài sản, đã đóng một vai trò quan trọng. Elliott gần đây đã tiết lộ khoản đầu tư 4 tỷ đô la vào PepsiCo Inc. (PEP), ủng hộ những thay đổi đáng kể để thúc đẩy giá cổ phiếu. Áp lực của công ty hoạt động này trước đây đã ảnh hưởng đến kế hoạch của Honeywell International để chia thành ba thực thể.

Phân tích phản ứng thị trường: Mở khóa giá trị tiềm ẩn

Sự gia tăng trong các cuộc chia tách doanh nghiệp là một phản ứng trực tiếp đối với sự ưu tiên ngày càng tăng của thị trường đối với các doanh nghiệp tinh gọn, tập trung. Các nhà đầu tư hoạt động thường nhắm mục tiêu vào các công ty thể hiện "chiết khấu tập đoàn", nơi tổng giá trị của các bộ phận riêng lẻ của một công ty lớn được cho là có giá trị hơn toàn bộ. Bằng cách loại bỏ các đơn vị không có lợi nhuận hoặc tăng trưởng chậm hơn, các công ty nhằm mục đích tăng cường tính linh hoạt của thị trường, thúc đẩy hiệu quả và cho phép các chiến lược phân bổ vốn tùy chỉnh.

Các tiền lệ thành công củng cố chiến lược này. Việc General Electric (GE) chia tách năm 2024 thành GE HealthCare Technologies, GE Vernova, và GE Aerospace được báo cáo đã tăng gấp bốn lần giá trị thị trường kết hợp của GE so với mức năm 2022, chứng minh tiềm năng tạo ra giá trị đáng kể thông qua việc thoái vốn chiến lược. Một trường hợp khác là việc Kellogg Company chia tách năm 2023, trong đó các thương hiệu phổ biến như Pringles và Cheez-It vẫn thuộc về Kellanova, trong khi mảng kinh doanh ngũ cốc Bắc Mỹ của họ được tách ra thành WK Kellogg. Sau đó, Kellanova được Mars mua lại với giá khoảng 30 tỷ đô la vào năm 2024, và WK Kellogg được Ferrero mua lại với giá 3,1 tỷ đô la.

Ngược lại, trước khi tuyên bố chia tách, Kraft Heinz đã chứng kiến vốn hóa thị trường của mình bị xói mòn 68% vào năm 2025 kể từ vụ sáp nhập năm 2015, phản ánh sự mất kết nối giữa mô hình kinh doanh của họ và sở thích tiêu dùng thay đổi. Điều này nhấn mạnh sự cấp bách đối với một số tập đoàn đa ngành cần phải thích nghi. Sau khi Elliott tiết lộ cổ phần của mình, cổ phiếu của PepsiCo đã tăng ngay lập tức 5-6% trong giao dịch sớm, làm nổi bật phản ứng tích cực của thị trường đối với việc tái cấu trúc tiềm năng.

Bối cảnh rộng hơn và hàm ý

Xu hướng này thể hiện một sự thay đổi cơ bản khỏi mô hình tập đoàn truyền thống sang chuyên môn hóa theo từng danh mục cụ thể. Các nhà đầu tư ngày càng thưởng cho các công ty tinh gọn hoạt động và xác định rõ ràng vị thế thị trường của họ, dẫn đến việc đánh giá lại tiềm năng của các danh mục đầu tư đa dạng và tăng áp lực lên các tập đoàn khác để xem xét các chiến lược tương tự.

Các nhà đầu tư hoạt động xác định các mục tiêu tiềm năng bằng cách phân tích các biến số tài chính như tăng trưởng doanh số bán hàng chậm hơn, tỷ lệ Giá trị doanh nghiệp (EV) trên doanh số thấp hơn, biên lợi nhuận ròng yếu hơn và hiệu suất giá cổ phiếu kém hơn trong hai năm qua. Sự chặt chẽ trong phân tích này từ các quỹ hoạt động, kết hợp với hiệu suất mạnh mẽ của họ (lợi nhuận trung bình 20,2% vào năm 2023), cung cấp cho họ vốn và sự tự tin mới để thúc đẩy những thay đổi chiến lược này.

Miguel Patricio, Chủ tịch điều hành của Kraft Heinz, đã trình bày thách thức mà các thực thể đa ngành phải đối mặt:

"Các thương hiệu của Kraft Heinz mang tính biểu tượng và được yêu thích, nhưng sự phức tạp của cấu trúc hiện tại của chúng tôi khiến việc phân bổ vốn một cách hiệu quả, ưu tiên các sáng kiến và thúc đẩy quy mô trong các lĩnh vực đầy hứa hẹn nhất của chúng tôi trở nên khó khăn."

Tâm lý này gói gọn lý do cốt lõi thúc đẩy nhiều cuộc chia tách doanh nghiệp này.

Nhìn về phía trước

Quỹ đạo của các cuộc chia tách doanh nghiệp dường như sẽ tiếp tục, ảnh hưởng đến động lực thị trường trong những tháng tới. Các yếu tố chính cần theo dõi bao gồm thời gian biểu cho các cuộc chia tách được công bố, các sự chậm trễ hoặc vượt chi phí tiềm ẩn có thể làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư, và các chỉ số hiệu suất của các thực thể mới thành lập, chẳng hạn như tạo ra dòng tiền tự do, chi tiêu R&D cho đổi mới, và tăng thị phần trong các danh mục cao cấp. Sự thành công liên tục của các công ty sau chia tách có thể sẽ củng cố xu hướng này, gây thêm áp lực lên các tập đoàn đa ngành khác để xem xét các cuộc tái cấu trúc chiến lược tương tự nhằm mở khóa giá trị cổ đông tiềm ẩn và nâng cao sự linh hoạt trong một môi trường thị trường đang phát triển.