Piyasa Aşırı Alım Koşulları ve Sıkışmış Volatilite Gösteriyor

ABD borsaları, özellikle de S&P 500, şu anda aşırı alım durumunu gösteren bir dizi teknik gösterge sergiliyor. 20 Eylül 2025 itibarıyla S&P 500, 6652'de kapanarak uzun vadeli ortalamasının yaklaşık %11 üzerinde bulunuyor. Teknik analizler, endeksin Bollinger bandının üstünü zorladığını ve Göreceli Güç Endeksi'nin (RSI) 70'in üzerine çıktığını gösteriyor; bu durum tarihsel olarak yatay konsolidasyon veya önemli bir piyasa geri çekilmesi için uygun koşulları işaret ediyor.

Bu aşırı alım sinyallerine ek olarak, piyasa volatilitesinde kayda değer bir sıkışma var. 3 aylık gerçekleşen volatilite %9'un altına düştü. Bu seviye, 2024 Temmuz, 2021 Eylül, 2020 Ocak ve 2018 Ekim'de gözlemlendiği gibi, tarihsel olarak S&P 500'deki volatilite artışları ve önemli düşüşler öncesinde görülen bir seviyedir. Volatilite Endeksi (VIX) şu anda 15.6 civarında işlem görüyor ve yakın tarihin en düşük onluk diliminde yer alarak tehlikeli düzeyde piyasa rehavetini yansıtıyor.

Ayrışan Piyasa Genişliği Temel Zayıflığı İşaret Ediyor

Artan S&P 500'ün yüzeyinin altında, piyasa genişliği önemli bir ayrışma göstererek temel zayıflığı işaret ediyor. Geniş piyasa yükselirken, 200 günlük hareketli ortalamalarının üzerinde işlem gören hisse senedi sayısı azalıyor. Bu tür ayrışmalar tarihsel olarak piyasa performansının kötüleştiği, volatilitenin arttığı ve hisse senedi fiyatlarının düştüğü dönemlerin öncüsü olmuştur. Bu durum, mevcut piyasa rallisinin dar olduğunu ve birkaç büyük sermayeli hisse senedine büyük ölçüde bağımlı olduğunu gösteriyor.

S&P 500 içindeki konsantrasyon riski de benzeri görülmemiş bir seviyede. Endeksteki en büyük yedi hisse senedi, toplam piyasa değerinin yaklaşık üçte birini temsil ediyor. Özellikle, NVIDIA Corp. (NVDA) tek başına S&P 500 Endeksi'nin yaklaşık %8'ini oluşturuyor. Bu yüksek konsantrasyon kırılganlığı artırıyor; bu mega sermayeli isimlerden bir veya daha fazlasında önemli bir düşüş, tüm endeksi orantısız bir şekilde etkileyebilir.

Sıkılaşan Likidite Koşulları Piyasa Risklerini Artırıyor

Teknik endişelere ek olarak, finansal sistemdeki likidite koşulları sıkılaşıyor ve piyasa istikrarını daha da zorluyor. S&P 500 piyasa değeri şu anda Federal Rezerv'in rezerv bakiyelerinin 18.4 katı işlem görüyor ve bu, 2010'dan bu yana Fed likiditesine göre en pahalı piyasa olarak işaretleniyor. Federal Rezerv Bakiyeleri artık büyümezken ve Eylül ayı sonuna kadar 3 trilyon doların altına düşmesi beklenirken, piyasanın azalan likiditeye bağımlılığı kritik bir kırılganlık noktası haline geliyor.

Gece fonlama piyasaları bu gerilimi şimdiden yansıtıyor. Hazine Genel Hesabı (TGA) arttı ve Fed'in ters repo tesisi neredeyse tükendi, 30 milyar doların altına düştü. Bu faktörler, gecelik fonlama oranlarını yükselterek, güvenli gecelik fonlama oranı (SOFR) %4.41'e yükseldi ve SOFR'u etkili fonlama oranının 8 baz puan üzerine itti. Borçlanma maliyetlerindeki bu artış ve repo oranlarındaki daha geniş yayılım, piyasadaki likiditenin Federal Rezerv'in bilanço daralmasının etkilerini hissettiğini gösteriyor.

Tarihsel Örnekler ve Gelecekteki Etkileri

Aşırı alım teknikleri, sıkışmış volatilite, ayrışan genişlik ve sıkılaşan likidite ile karakterize edilen mevcut piyasa ortamı, tarihsel olarak piyasa düzeltmelerinden önce gelen koşulları yansıtıyor. Mevcut duruma benzer şekilde aşırı düşük gerçekleşen volatilite örneklerinin ardından önemli piyasa düşüşleri yaşanmıştır. Trend değişiklikleri için katalizör görevi görebilecek üç aylık opsiyon sona erme tarihleri ile artan tehlikeli konumlandırma, piyasa dinamiklerinde ani kaymalar potansiyelini vurguluyor.

Dar ralli, özellikle teknoloji ve yapay zeka (AI) gibi sektörlerde, tökezlerse, S&P 500'ün yüksek oranda konsantre yapısı geniş bir piyasa düşüşüne yol açabilir. "Yapay zeka balonu patlaması" nedeniyle NVIDIA gibi kilit bir bileşende önemli bir düşüş, daha geniş bir teknoloji satışını tetikleyebilir ve genel endeksi etkileyebilir.

Piyasa Kırılganlığı Üzerine Uzman Bakış Açıları

Piyasa stratejistleri ve analistler, tehlikeli kurulumu giderek daha fazla vurguluyor. Oluşan konsensüs, temel kırılganlıklar göz önüne alındığında, yaygın yükseliş eğiliminin yanlış yönlendirilmiş olabileceğini gösteriyor. Aşırı değerlemeler, azalan likidite ve iç piyasa ayrışmalarının birleşimi, geniş çapta kabul gören bir uyarıya yol açmıştır: yatırımcılar sorunsuz bir seyir algılayabilirken, piyasa düzeltmesi için zamanlama daha tehlikeli olamaz.

"S&P 500, son birkaç günde aşırı alım koşullarına ulaştı. Bunun yanı sıra, volatilite sıkıştı ve likidite tükendi. Bu durum, yatırımcıların alıştığı yükseliş eğiliminden ziyade tehlikeli bir kurulum oluşturuyor."

Bu bakış açısı, piyasanın yukarı yönlü seyrine rağmen, temellerin çatladığını ve bunun da önemli değişimlere karşı savunmasız hale getirdiğini vurguluyor.

İleriye Bakış: Yatırımcılar İçin Temel Faktörler

Yatırımcılar önümüzdeki haftalarda birkaç temel faktörü yakından izlemelidir. Federal Rezerv politikalarının seyri, özellikle nicel sıkılaştırma ve rezerv bakiyeleri üzerindeki etkisi çok önemli olacaktır. Daha fazla sıkılaştırma likidite endişelerini kötüleştirebilir ve piyasa volatilitesini artırabilir. Ekonomik göstergeler, potansiyel jeopolitik gelişmeler ve yaklaşan şirket kazanç raporları da piyasa yönü için kritik sinyaller sağlayacaktır. Mevcut aşırı alım koşulları ve temel stres göz önüne alındığında, piyasa katılımcıları artan volatilite ve hisse senedi değerlemelerinin olası bir yeniden değerlendirmesine hazırlıklı olmalıdır. Özellikle opsiyon sona erme dönemleri etrafındaki yaygın piyasa rehaveti pahalıya mal olabilir.