Lần đầu tiên trong gần 50 năm, lạm phát cốt lõi của Nhật Bản đã vượt qua Hoa Kỳ, ngoại trừ các giai đoạn điều chỉnh thuế bán hàng. Sự phát triển này báo hiệu khả năng phân kỳ trong quỹ đạo chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang và Ngân hàng Nhật Bản, với những tác động đáng kể đến thị trường toàn cầu, định giá tiền tệ và lợi suất trái phiếu.
Tổng quan thị trường: Lạm phát của Nhật Bản vượt xa Hoa Kỳ
Lần đầu tiên trong gần năm thập kỷ, trừ các giai đoạn cụ thể bị ảnh hưởng bởi việc tăng thuế bán hàng, Chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi (CPI) của Nhật Bản đã tăng vượt CPI cốt lõi của Hoa Kỳ. Sự thay đổi đáng chú ý này trong các chỉ số kinh tế vĩ mô đã tạo ra một lớp phức tạp mới cho thị trường tài chính toàn cầu, thúc đẩy sự không chắc chắn và kỳ vọng về biến động gia tăng.
Sự kiện chi tiết: Một sự dịch chuyển trong động lực lạm phát
Dữ liệu gần đây cho thấy một sự phân kỳ đáng chú ý trong xu hướng lạm phát giữa hai trong số các nền kinh tế lớn nhất thế giới. CPI "cốt lõi của cốt lõi" của Nhật Bản, không bao gồm thực phẩm tươi sống và năng lượng, đã ghi nhận mức ổn định 3,40% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 7 và tháng 8 năm 2025. Ngược lại, tỷ lệ lạm phát giá tiêu dùng cốt lõi hàng năm tại Hoa Kỳ, tương tự loại trừ các mặt hàng thực phẩm và năng lượng dễ biến động, ở mức 3,1% vào tháng 8 năm 2025, duy trì sự ổn định so với tháng 7 và phù hợp với kỳ vọng thị trường. Điều này đã định vị CPI "cốt lõi của cốt lõi" của Nhật Bản cao hơn Hoa Kỳ một cách hiệu quả. Hơn nữa, CPI cốt lõi rộng hơn của Nhật Bản, không bao gồm thực phẩm tươi sống nhưng bao gồm năng lượng, là 3,1% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 7 năm 2025, đánh dấu một sự giảm nhẹ từ 3,3% trong tháng 6 nhưng vượt qua dự báo thị trường là 3%. Con số này ngang bằng với CPI cốt lõi của Hoa Kỳ cho tháng 8 năm 2025.
Phân tích phản ứng thị trường: Chính sách tiền tệ trên các con đường phân kỳ
Lạm phát dai dẳng rõ ràng ở Nhật Bản, đặc biệt là với CPI "cốt lõi của cốt lõi" của nước này liên tục trên mục tiêu 2% của Ngân hàng Nhật Bản (BOJ), đang củng cố kỳ vọng về khả năng BOJ sẽ tăng lãi suất thêm. Ngân hàng trung ương Nhật Bản đã nâng dự báo lạm phát vào tháng 7 và cho biết sẵn sàng tăng lãi suất vào cuối năm, bất chấp lập trường thận trọng của Thống đốc Kazuo Ueda về sự ổn định của lạm phát cơ bản.
Ngược lại, thị trường Hoa Kỳ ngày càng kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang sẽ cắt giảm lãi suất. Mặc dù các số liệu lạm phát cốt lõi ổn định, Phố Wall vẫn lạc quan về khả năng giảm lãi suất, với một số nhà phân tích dự báo giảm 0,25 điểm phần trăm. Tỷ lệ quỹ liên bang hiện tại dao động từ 4,25% đến 5,5%. Ví dụ, các nhà phân tích tại ING dự kiến ba lần cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản (bp) trong năm nay, với thêm 50bp cắt giảm được dự đoán trong các cuộc họp đầu năm 2026. Tâm lý thị trường, được phản ánh bởi các công cụ như CME FedWatch, cho thấy gần như chắc chắn có một đợt cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản tại cuộc họp ngày 17 tháng 9 của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang.
Bối cảnh rộng hơn và tác động: Động lực tiền tệ và lợi suất
Sự phân kỳ mới nổi này trong triển vọng chính sách tiền tệ giữa BOJ và Cục Dự trữ Liên bang được dự báo sẽ gây ra những thay đổi đáng kể trong định giá tiền tệ. Đồng yên Nhật (JPY) đã cho thấy sự nhạy cảm, với Đô la Mỹ (USD) suy yếu so với đồng yên xuống khoảng 147,15 trong các phiên giao dịch đầu châu Á, được thúc đẩy bởi các báo cáo lạm phát của Hoa Kỳ củng cố lập luận cho việc Fed cắt giảm lãi suất. Đồng yên mạnh hơn có thể làm giảm lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Nhật Bản, trong khi đồng yên yếu hơn sẽ tăng cường khả năng cạnh tranh của họ. Bối cảnh chính trị của Nhật Bản, được đánh dấu bằng việc Thủ tướng Shigeru Ishiba từ chức vào tháng 9 năm 2025, đã thêm một lớp phức tạp khác. Sự lo lắng của nhà đầu tư về các chính sách tài khóa lỏng lẻo tiềm tàng dưới một chính quyền mới, đặc biệt nếu nó ủng hộ các biện pháp kích thích mạnh mẽ, đã góp phần vào sự biến động của đồng yên. Tỷ lệ nợ trên GDP đáng kể của Nhật Bản, vượt quá 260%, càng nhấn mạnh những lo ngại này.
Thị trường trái phiếu cũng đang phản ánh những câu chuyện kinh tế thay đổi này. Sự thu hẹp của chênh lệch lợi suất dài hạn giữa trái phiếu Kho bạc Hoa Kỳ và Trái phiếu Chính phủ Nhật Bản (JGBs) làm nổi bật những kỳ vọng đang phát triển. Lợi suất JGB 30 năm đã tăng vọt lên 3,285% vào cuối tháng 8 năm 2025, đạt mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. Áp lực tăng lợi suất này một phần là do nhu cầu giảm từ các nhà đầu tư tổ chức và việc BOJ giảm dần mua trái phiếu, điều này đã khiến trái phiếu dài hạn phải chịu áp lực bán. Các xu hướng toàn cầu, bao gồm lợi suất trái phiếu Hoa Kỳ và Châu Âu tăng, đã tiếp tục chuyển vốn khỏi các tài sản trú ẩn an toàn điển hình của Nhật Bản.
Nhìn về phía trước: Các quyết định của Ngân hàng Trung ương và Bối cảnh Chính trị
Các nhà đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ các tuyên bố và hành động sắp tới từ cả Cục Dự trữ Liên bang và Ngân hàng Nhật Bản để có thêm sự rõ ràng về các con đường chính sách tiền tệ tương ứng của họ. Cuộc họp FOMC ngày 17 tháng 9 sẽ là một sự kiện quan trọng, với những người tham gia thị trường háo hức chờ đợi xác nhận ý định cắt giảm lãi suất. Tại Nhật Bản, sự không chắc chắn chính trị xung quanh việc lựa chọn một nhà lãnh đạo mới cho Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền sẽ ảnh hưởng nặng nề đến các quyết định chính sách tài khóa và do đó, khả năng bình thường hóa lãi suất của BOJ. Sự tương tác giữa các chiến lược của ngân hàng trung ương này và các diễn biến địa chính trị sẽ tiếp tục định hình thị trường tiền tệ, lợi suất trái phiếu và dòng vốn giữa các nền kinh tế lớn này trong những tuần và tháng tới. Thị trường việc làm và lĩnh vực nhà ở đang hạ nhiệt của Hoa Kỳ cũng sẽ vẫn là những chỉ số quan trọng thông báo các điều chỉnh chính sách trong tương lai của Fed.



