Sự kiện gây biến động thị trường: Việc mua sắm P-8I của Boeing bị đình chỉ do tranh chấp thuế quan
Thỏa thuận tiềm năng 4 tỷ đô la để Boeing (NYSE:BA) cung cấp thêm sáu máy bay tuần tra hàng hải P-8I Poseidon cho Hải quân Ấn Độ đã bị tạm dừng, đây là hệ quả trực tiếp của sự leo thang căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ. Sự phát triển này diễn ra sau quyết định của chính quyền Hoa Kỳ áp đặt thuế quan 25% đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ, sau đó đã tăng gấp đôi lên 50% vào đầu tháng 8 năm 2025. Các mức thuế này là phản ứng trước việc Ấn Độ tiếp tục mua dầu Nga với giá chiết khấu, một động thái nhằm gây áp lực buộc New Delhi phải điều chỉnh chặt chẽ hơn với các mục tiêu chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ.
Bộ Quốc phòng Ấn Độ (MoD) đã xác nhận việc tạm dừng các kế hoạch mua sắm, viện dẫn cả các mức thuế mới và sự gia tăng đáng kể chi phí của máy bay. Ban đầu được ước tính là 2,42 tỷ đô la vào tháng 5 năm 2021, giá trị của thỏa thuận đã tăng vọt lên khoảng 3,6 tỷ đô la vào tháng 7 năm 2025, thể hiện mức tăng 50% do sự gián đoạn chuỗi cung ứng. Mặc dù các nguồn tin chỉ ra rằng việc mua sắm “bị tạm dừng nhưng không bị đình chỉ vĩnh viễn”, quyết định này nhấn mạnh sự đánh giá lại chiến lược của Ấn Độ trong bối cảnh xung đột kinh tế. Ấn Độ, vốn đã vận hành một hạm đội gồm 12 máy bay P-8I, đã tìm kiếm thêm các đơn vị để tăng cường khả năng giám sát hàng hải ở khu vực Ấn Độ Dương quan trọng.
Phân tích phản ứng thị trường và bối cảnh rộng hơn
Sự không chắc chắn xung quanh hợp đồng quốc phòng cấp cao này có những tác động tức thì đối với Boeing và ngành hàng không vũ trụ và quốc phòng nói chung. Đối với Boeing, việc mất tiềm năng một đơn đặt hàng 4 tỷ đô la đến vào một thời điểm khó khăn, khi công ty đang vật lộn với tình trạng bất ổn lao động đáng kể và ngừng sản xuất trên cả bộ phận thương mại và quốc phòng. Các nhà phân tích ước tính rằng các cuộc đình công đang diễn ra của hơn 36.000 công nhân có thể khiến Boeing mất tới 11 tỷ đô la tổng cộng vào cuối năm 2025, với tổn thất sản xuất hàng ngày gần 100 triệu đô la.
Việc áp đặt thuế quan 50% đối với hàng hóa Ấn Độ đã dẫn đến sự sụt giảm đáng chú ý trong xuất khẩu của Ấn Độ sang Hoa Kỳ, giảm từ 8,01 tỷ đô la vào tháng 7 xuống còn 6,86 tỷ đô la vào tháng 8. Áp lực kinh tế này được thiết kế để buộc Ấn Độ phải xem xét lại chính sách năng lượng của mình và đa dạng hóa khỏi dầu Nga. Hoa Kỳ chiếm 20% hàng xuất khẩu của Ấn Độ, biến nước này thành một thị trường quan trọng. Các lĩnh vực như đá quý và trang sức, quần áo, dệt may và một số hóa chất đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi các mức thuế này.
Từ góc độ của Ấn Độ, các mức thuế đã thúc đẩy một sự xoay trục chiến lược. Quốc gia này ngày càng nhấn mạnh sáng kiến 'Make in India' để sản xuất quốc phòng trong nước và tích cực đa dạng hóa các đối tác quốc phòng ngoài các nhà cung cấp truyền thống như Nga. Sự thay đổi chiến lược này có thể ảnh hưởng đến các nhà thầu quốc phòng khác của Hoa Kỳ có các thỏa thuận đang chờ xử lý ở Ấn Độ, bao gồm General Atomics, Raytheon, Lockheed Martin, và General Dynamics, khi Ấn Độ đánh giá lại độ tin cậy và hiệu quả chi phí của các quan hệ đối tác với Hoa Kỳ. Mặc dù Ấn Độ đã giảm đáng kể sự phụ thuộc vào vũ khí Nga, với nhập khẩu của Nga giảm từ 76% vào năm 2009 xuống 36% vào năm ngoái, các mức thuế làm phức tạp động lực hợp tác công nghiệp quân sự song phương, vốn đã chứng kiến hơn 22 tỷ đô la thương mại vật tư cho Hoa Kỳ trong những thập kỷ gần đây.
Bình luận của chuyên gia và triển vọng tương lai
Các cuộc đàm phán cấp cao hiện đang diễn ra ở New Delhi, với sự tham gia của các quan chức Hoa Kỳ và Ấn Độ, bao gồm Trợ lý Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Brendan Lynch và Thư ký đặc biệt của Ấn Độ Rajesh Agrawal. Mặc dù các cuộc đàm phán ban đầu đã được mô tả là “tích cực” và “hướng tới tương lai”, nhưng tiến độ phụ thuộc vào việc giải quyết các vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt là các mức thuế trừng phạt.
Cố vấn Kinh tế trưởng của Ấn Độ, V. Anantha Nageswaran, bày tỏ sự lạc quan về một giải pháp, dự đoán rằng thuế phạt 25% đối với hàng hóa Ấn Độ có thể được loại bỏ trong vòng 8 đến 10 tuần, với các mức thuế đối ứng của Ấn Độ có thể giảm xuống còn từ 10% đến 15%. Tuy nhiên, các chuyên gia thương mại cảnh báo rằng nếu Washington không linh hoạt trong các biện pháp trừng phạt này, con đường phía trước cho một thỏa thuận thương mại toàn diện sẽ vẫn chậm chạp.
Kết quả của các cuộc đàm phán này sẽ rất quan trọng cho cả tương lai gần của thỏa thuận P-8I của Boeing và quỹ đạo rộng lớn hơn của quan hệ kinh tế và chiến lược Mỹ-Ấn. Một giải pháp thành công không chỉ có thể hoàn tất việc mua sắm máy bay mà còn giảm áp lực lên các nhà xuất khẩu Ấn Độ và thúc đẩy một môi trường ổn định hơn cho các hợp tác trong tương lai trong lĩnh vực quốc phòng và các lĩnh vực khác. Ngược lại, việc không đạt được thỏa thuận có thể làm trầm trọng thêm xung đột thương mại, dẫn đến thêm tổn thất tài chính cho các công ty như Boeing và có khả năng đẩy nhanh sự xoay trục của Ấn Độ khỏi việc mua sắm quốc phòng của Hoa Kỳ. Các nhà đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ tiến trình của các cuộc đàm phán này để tìm kiếm các dấu hiệu giảm leo thang, điều này có thể làm giảm biến động cho Boeing (BA) và các thực thể khác bị ảnh hưởng bởi động lực thương mại Mỹ-Ấn.